Potrzebujemy liderów i liderek na miarę naszych czasów, którzy poradzą sobie z wszechobecną dysrupcją. O tym, jak przewodzić we wciąż zmieniającej się rzeczywistości, mówi legenda przedsiębiorczości – Seth Godin.
Żyjemy w czasach rewolucji. “Normalność” właściwie już nie istnieje, a rzeczywistość na naszych oczach podlega zmianom, napędzanym przez pandemię, kryzysy finansowe i przetasowania na rynku pracy. Część firm dobrze odnajduje się w ogarniającej nas dysrupcji, ale jednocześnie wielu liderów i liderek czuje się zagubionych w czasach ciągłych zmian.
Potwierdzają to badania rynku, takie jak niedawny raport Harvard Business Review Analytic Services, w którym 1890 menedżerów wyższego szczebla oceniało zdolność ich organizacji do radzenia sobie z dysrupcją. Jak pokazały wyniki, tylko 15% ankietowanych czuje, że ich liderzy “są w stanie zarządzić dysrupcją w przyszłości”. Głównymi powodami, które cytowali badani, były “brak wizji”, a także “brak akceptacji i stawienia czoła zmianie w organizacji”.
Dlaczego tak się dzieje? Wielu liderów czuje, że nie wie, jak zareagować na dysrupcję i zmiany, ani na czym skoncentrować wysiłki. Część z nich nie ma pojęcia, jak odnaleźć się w nowym środowisku pracy, mocno zmienionym przez pandemię i fluktuacje na rynku pracy. Postęp technologiczny, globalizacja i zmiany demograficzne również sprawiają, że “stare” modele pracy i prowadzenia biznesu nie przystają do nowej rzeczywistości. Przełomowe innowacje technologiczne, takie jak drukowanie 3D, rozszerzona rzeczywistość czy bezhasłowe uwierzytelnianie wpływają na reguły biznesowej gry – i ci, którzy się do nich nie dopasują, skończą jako przegrani.
Przywództwo a zmiana reguł gry
Weźmy sektor bankowy. W latach 70. XX wieku, banki używały sieci komputerowych i intranetów jako pierwsze. Dzisiaj część z nich wciąż polega na starych komputerach IBM, a wiele dopiero niedawno zaczęło oferować swoim klientom cyfrowe usługi. Transformacja sektora przebiega wolno – brakuje technologii, talentów i odpowiedniej kultury organizacyjnej, a niechęć do innowacji i zmian dodatkowo spowalnia proces. Nie brakuje głosów, że jeśli tradycyjne banki pozostaną przy swoich archaicznych modelach biznesowych i mocno zhierarchizowanych strukturach, wkrótce przestaną być atrakcyjne dla klientów i przegrają z młodszą konkurencją.
Ale dysrupcja nie oznacza, że trzeba zawsze się do niej dostosowywać i jedynie reagować na to, co się dzieje. Można także zmienić zasady gry.
Kiedy Alexander Graham Bell wynalazł telefon, zaoferował sprzedaż patentu światowemu liderowi komunikacji – firmie Western Union. Firma, która świetnie prosperowała na rynku telegrafu, odmówiła Bellowi – wewnętrzny komitet uznał bowiem, że opisany przez Bella wynalazek to “idiotyzm”. Tym samym Western Union straciła cenny rynek i możliwość rozwijania jednego z najważniejszych osiągnięć techniki. Choć firma nadal działa i jest znaczącym graczem na polu przekazów pieniężnych, to można sobie tylko wyobrazić, gdzie byłaby dzisiaj, gdyby powiedziała Bellowi “tak”.
Seth Godin: weź odpowiedzialność za zmianę!
Nie musisz podążać śladami Western Union. Możesz zmienić reguły gry i poprowadzić swoich ludzi przez dysrupcję. Jak? Przyjrzyjmy się teraz krokom proponowanym przez Setha Godina – legendarnego przedsiębiorcę i guru marketingu, autora 19 bestsellerowych książek i jednego z najpopularniejszych blogów na świecie. Seth Godin będzie gościem na wrześniowej konferencji Masters&Robots, gdzie będzie można posłuchać jego wystąpienia na żywo.
Według Godina, pierwszym krokiem we wzmocnieniu przywództwa powinna być decyzja o wzięciu lub odrzuceniu odpowiedzialności za zmianę. Chodzi o to, by zadać sobie pytania: “Jaki problem chcę rozwiązać?” “Jakie jest rozwiązanie?” “Czy chcę się tego podjąć?”.
Jeśli odpowiedź na ostatnie z tych pytań brzmi “nie”, oznacza to, że to nie ty będziesz zmieniał reguły gry. Jeśli brzmi “tak”, oznacza, że bierzesz pełną odpowiedzialność za dołączenie do grona prawdziwych innowatorów. Tu chodzi o twoją decyzję – jakakolwiek ona będzie – i zmierzenie się z jej konsekwencjami. Godin mówi: “Przywództwo opiera się na znajdowaniu problemów i rozwiązań tych problemów. Istotą definicji problemu jest to, że istnieje jakieś rozwiązanie. Jeśli coś jest nierozwiązywalne, nie jest problemem – jest rzeczywistością”.
Zarządzanie kontra przywództwo
Zgodnie z teorią Godina moment, w którym decydujesz się na wzięcie odpowiedzialności za zmianę reguł gry, to moment, w którym decydujesz się przewodzić – a nie tylko zarządzać. To ważny podział: ci, którzy zarządzają, wykorzystują swoją władzę, by mówić innym, co mają zrobić. Ci, którzy przewodzą, szukają problemów i wymyślają dla nich rozwiązania, inspirując innych, by podążali za nimi.
Oczywiście, oba te wybory niosą ze sobą ryzyko. Jeśli zdecydujesz się na zmianę reguł gry, możesz odnieść sukces lub ponieść porażkę. Jeśli odrzucisz zmianę, możesz zachować bezpieczną pozycję, ale ryzykujesz zostanie w tyle.
Jeśli jednak wybierzesz pierwszą opcję, musisz zgodzić się na to, że:
- Bierzesz pełną odpowiedzialność
- Jesteś gotów/gotowa na ryzyko
- Przyjmujesz, że zmiana jest stopniowa
Jeszcze kilka słów wyjaśnienia: Godin rozgranicza tutaj odpowiedzialność od władzy. Władza jest czymś nadanym, odpowiedzialność jest twoim wyborem. Kiedy bierzesz odpowiedzialność za zmianę w twojej organizacji, możesz osiągnąć niemal wszystko, co chcesz – nawet jeśli nie masz “pozwolenia” od twoich szefów, doradców, czy kolegów.
Jeśli chodzi o gotowość na ryzyko, Godin ponownie podkreśla różnicę między zarządzaniem a przewodzeniem. W przywództwie chodzi o akceptację, że wkraczasz na nieznany grunt – i że niekiedy może ci się nie powieść. Porażka nie oznacza jednak braku progresu – przegrywasz, podnosisz się, przegrywasz lepiej. I próbujesz dalej, bo, jak mówi Godin, “jeśli porażka nie jest dla ciebie opcją, to nie jest nią również sukces”.
Ostatni punkt – przyjęcie, że zmiana jest stopniowa – oznacza zrozumienie, że nigdy nie osiągniesz niczego jednym wielkim skokiem. Każda zmiana to proces wielu małych kroczków i sprawdzania, co działa, a co nie. To właśnie stopniowe zmiany pchają cię do przodu i prowadzą do trwałej transformacji.
Kluczowa cecha liderów: empatia
Seth Godin podkreśla również, że rolą lidera jest łączenie i stawianie wyzwań ludziom, a także budowanie i komunikowanie kultury organizacji. – Liderzy mają naśladowców, zarządzający mają pracowników. Liderzy rozwiązują interesujące problemy, nawet jeśli nie mają ich w agendzie. Zarządzający są niewolnikami agendy. A kiedy świat się zmienia, zarządzający zawsze przegrywają, bo nie wiedzą, jak iść naprzód – mówi Godin.
Według niego, przywództwo w świecie zmian i dysrupcji oznacza budowanie zaufania i trwałych relacji z innymi. Dlatego empatia i inteligencja emocjonalna są tutaj kluczowe, szczególnie w dzisiejszym środowisku pracy.
Ostatnie badania naukowe pokazują, że empatia jest najważniejszą cechą lidera, która przyczynia się do wzrostu zaangażowania pracowników, lepszej równowagi praca-dom, i innowacji. Jak pokazało badanie firmy Catalyst, pracownicy, którzy twierdzili, że ich liderzy są empatyczni, częściej określali siebie jako innowacyjnych – 61% w porównaniu do 13% pracowników mniej empatycznych liderów. Czuli się także bardziej zaangażowani i rzadziej myśleli o odejściu z firmy.
Inną istotną umiejętnością jest komunikacja. Liderzy nie tylko muszą umieć komunikować swoją wizję, ale także upewnić się, że ich przesłanie jest rozumiane na tyle szeroko, że ludzie będą chcieli za nimi podążyć. Godin twierdzi: “Nie ma lidera bez plemienia”. Ludzie podążą za tobą tylko jeśli będziesz otwarty i transparentny. – Jako lider jesteś w wyjątkowej i uprzywilejowanej pozycji, by wybrać swoją przyszłość, zmieniając reguły gry. Podejmij decyzję o wzięciu odpowiedzialności, podjęciu ryzyka, wybierz drogę małych kroków. Zagraj w tę grę i pamiętaj, że jeśli przegrasz, jutro masz kolejną szansę – podsumowuje Seth Godin.
Możesz posłuchać wykładu Setha Godina “Przewodzenie w dysrupcji” na żywo podczas konferencji Masters&Robots 2022. Nie przegap okazji i zdobądź bilet teraz. Pula jest ograniczona! Bilety dostępne są tutaj.
Przypisy:
https://www.forbes.com/sites/tracybrower/2021/09/19/empathy-is-the-most-important-leadership-skill-according-to-research/?sh=4cc129c23dc5